Τετάρτη 14 Απριλίου 2010

Ιστορία της οικονομικής σκέψης

Adam Smith, Ο πλούτος των εθνών - Λονδίνο 1776
Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα κι αμφιλεγόμενα επιχειρήματα που διατυπώνονται από τον Schumpeter στην ιστορία της οικονομικής ανάλυσης, είναι ότι η εξέλιξη των οικονομικών ιδεών δεν προχωρά ομαλά, αλλά με άλματα, μέσω μιας διαδοχής περιόδων επανάστασης και συγκρότησης, γλωσσικής σύγχυσης και « κλασικών περιόδων ». Πράγματι, η ιδέα αυτή οδηγεί άμεσα σε μία σχεδόν φυσική διαίρεση της ιστορίας της οικονομικής σκέψης σε περιόδους, μια διαίρεση βασισμένη σε μια διαδοχή « κλασικών καταστάσεων » κι επαναστατικών περιόδων.
Η σύγχρονη οικονομική επιστήμη προέρχεται από την πρώτη μεγάλη θεωρητική επανάσταση που έλαβε χώρα, χονδρικά, κατά την περίοδο 1750 - 80. Ήταν μια εποχή μεγάλων ρήξεων με την παράδοση, μια περίοδος που ξεκίνησε με τους Galiani, Beccaria και Hume, συνέχισε με τους Genovesi, Verri, Ortes, Steuart, Anderson, Condillac, Mirabeau, Quesnay, Turgot και το κίνημα των Φυσιοκρατών, κι έφτασε στο αποκορύφωμά της με τον Πλούτο των Εθνών.
Ένα χαοτικό ρεύμα από τολμηρές και λαμπρές ιδέες, που ακόμα κι αν λάβουμε υπόψη μας τις διαφοροποιήσεις και τις διαμάχες μεταξύ των διάφορων προσεγγίσεων, καθοδηγούνταν από ένα μικρό αριθμό βασικών θεμάτων. Κοινό στοιχείο σε πολλούς από αυτούς τους συγγραφείς ήταν η αντίδραση ενάντια στον μερκαντιλισμό, η αντίληψη ή το προαίσθημα ότι επέκειτο μια βαθιά επανάσταση στην οικονομική δομή της κοινωνίας, η πίστη στους φυσικούς νόμους και στην δυνατότητα της επιστημονικής κατανόησής τους και, πάνω απ’ όλα, η πίστη στο ελεύθερο εμπόριο, το οποίο, ακόμη κι αν μόνον κάποιο από τους προαναφερθέντες οικονομολόγους υπήρξαν υπέρμαχοί του, σύντομα επρόκειτο ν’ αποτελέσει τη βασική ιδεολογία της νέας επιστήμης.
Αμέσως μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους, μια « νέα οικονομική » ανάρρωση συντελέστηκε με τον Ricardo. O Ricardo, πόρρω απέχων από το να είναι δουλικός ακόλουθος του Smith, άρχισε ν’ αναπτύσσει τα επιχειρήματα εκείνα που διαφοροποιούσαν τις απόψεις του από τις μεγάλες αυθεντίες κι ήταν ο πρώτος από μία σειρά μεγάλων πρωτοπόρων, με σημαντικότερους τους Sismondi, Malthus, Torrens, Bailey, Hodgskin, Thünen, Longfield, Rae, Senior, Cournot, Dupuit, List, Rodbertus και Jones Rocher. Η περίοδος που μεσολάβησε από το 1815 έως το 1845 ήταν από τις πλουσιότερες στην ιστορία της οικονομικής αλλά και της σοσιαλιστικής σκέψης. ( Οι Owen, Saint Simon, Fourier, Cabet, Blanqui, Rodbertus Proudhon εργάστηκαν σ’ αυτή την περίοδο ).
Όπως φάνηκε από την ετερογενή φύση των θεωριών που πάλευαν για μια θέση στο χώρο, ήταν μια περίοδος κρίσης. Ωστόσο, παρά τα ποικίλα κι αντίθετα ιδεολογικά ρεύματα, την αντιπαράθεση αντιπάλων δογμάτων, τον πύργο της Βαβέλ των ορολογιών και των εννοιών, ή ίσως κι εξαιτίας τους, η περίοδος αυτή παρήγαγε έναν εκπληκτικό πλούτο σπόρων, κάποιοι από τους οποίους θα απέδιδαν σύντομα καρπούς, ενώ άλλοι πολύ αργότερα.
.
John Stuart Mill ( 1806 – 1873 )

Συνεχίζεται...
Πηγές στοιχείων
: Ernesto Screpanti - Stefano Zamagni, Η ιστορία της οικονομικής σκέψης Τυπωθήτω 2004, Adam Smith , John Stuart Mill / Wikipedia.

Δεν υπάρχουν σχόλια: